Akciğerler sünger benzeri, göğsün sağında ve solunda bulunan solunum sistemi organıdır. Bu kadar hayati bir organın herhangi bir bölgesinde kanser gelişimi, oldukça ciddi bir sağlık sorunudur. Akciğer kanseri, tüm Dünyada en sık karşılaşılan ve hastalıklara bağlı ölümlerde ilk sırada yer alan kanser türüdür. Hastalığın teşhisinde kullanılan bazı testler ve uygulamalar şunlardır: akciğer grafisi, akciğer tomografisi, beyin MR, PET-CT, bronkoskopi, biyopsi ve torakoskopi[1].
Akciğer kanseri iki alt türe ayrılır: küçük hücreli olmayan ve küçük hücreli akciğer kanseri. Akciğer kanserinin evrelerinin belirlenmesi, kanserin bölgesel ya da metastatik olup olmadığına göre belirlenir. Akciğerler büyük organlar olduğundan, tümör tespit edilene kadar akciğerlerde büyüyüp çoğalabilir. En belirgin semptomlardan olan öksürük ortaya çıktığında, hasta bunu akciğer kanserine yormaz. Bu sebeple, akciğer kanserinin erken evrede (evre I, II ) tespit edilmesi zordur[2].
Şekil 1: Akciğer Kanseri Anatomisi
Akciğer Kanseri Evreleri
Evre I: Bu evrede tümör yalnızca bir akciğerdedir ve lenf noduna henüz yayılmamıştır. Bu evreye nadir olarak rastlanır. Genellikle pnömonektomi denilen akciğerin tamamının veya bir bölümünün cerrahi yöntemlerle alınmasıyla tedavisi gerçekleştirilir. Ameliyat olamayacak olan küçük tümörlü hastalar için radyofrekans ablasyonu yöntemi uygulanabilir.
Evre II: Bu evrede kanserli hücreler, tümörün bulunduğu akciğer lobundaki lenf nodlarında yayılım gösterir. Tedavisi için cerrahi işlemler uygulanabilir. Tümörün konumuna göre, akciğerin bir bölgesi (lobektomi) veya tamamı (pnömonektomi) alınabilir. Kanserin tamamı bu cerrahi müdahaleler ile alınırsa devamında koruma anlamında kemoterapi uygulanabilir. Kemoterapiyle birlikte kanserin tekrarlanmasını engellemek hedeflenir. Bu uygulamaya adjuvan kemoterapi denir.
Evre IIIa: Kanser artık tümörün bulunduğu akciğerle aynı taraftaki nefes borusu, göğüs duvarı ve diyaframın etrafındaki lenf bezlerine yayılır. Bu evrede metastaza rastlanmaz.
Evre IIIb: Kanserli hücreler, diğer akciğerdeki ve çevresindeki lenf bezlerine yayılır. Bu evre kendi içinde iki türe sahiptir. Bunlardan biri, tümör ciddi şekilde diğer organlara temas eder ancak diğer akciğerin lenf bezlerinde tutulum yoktur. Diğer türünde ise agresif göğüs boşluğu lenf bezi tutulumu vardır. Tedavisi için ameliyat önerilen bir yöntem değildir. Radyoterapi ve kemoterapi eş zamanlı olarak uygulanabilir.
Evre IV: Kanser, artık vücudun uzak bölgelerine ve akciğerin diğer kısımlarına dağılır. Bu evre metastatik evredir, hastalık ilerlemiş durumdadır. Akciğer kanserinin en ileri aşamasıdır.
Bu evrede gelen tedavi yöntemi kemoterapidir. 2015 yılı sonrasında ise yeni nesil kemoterapi ilaçları uygulanmaya başlamıştır. Tedavinin kolaylaştırılması için ilk olarak tümör küçültme ameliyatı önerilir. Belirgin reseptörleri olan kanser hücrelerine sahip kişiler için hedefe yönelik tedavi uygun görülür[3].
Akciğer Kanseri Tedavisi
Akciğer kanserinin tedavisinde uygulanan radyoterapi ve kemoterapi gibi geleneksel tedavi yöntemleri, günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte modern bir hal alarak yerini daha çok hedefe yönelik tedavilere bırakmıştır. Uygulanmaya devam edilen kemoterapi ve radyoterapinin toksik yan etkilerini en aza indirmek, sağlıklı hücrelere zarar vermeden yalnızca tümörü hedef alan tedavi seçenekleri insan sağlığı için büyük önem taşır, umut verici bir yöntemdir.
Son zamanlarda, teknolojideki gelişmelerle birlikte akciğer kanseri için yeni tedavi yaklaşımları geliştirilmiştir. Bunlar; sterotaktik vücut radyoterapi, radyofrekans ablasyonu ve kriyoablasyondur[3].
Kaynakça:
‘ Akciğer Kanseri Tanısı için Yeni Bir Yöntem’ , Mühendislik Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi , 2019.
Akciğer Kanseri Hakkında, https://www.cancer.org/cancer/lung-cancer/about/what-is.html , Erişim Tarihi: 24.12.2020
Akciğer Kanseri Belirtileri, Evreleri ve Tedavisi, https://www.drozdogan.com/akciger-kanseri-belirtileri-evreleri-ve-tedavisi/#akciger-kanserinde-evreleme , Erişim Tarihi: 24.12.2020
Şekil 1 : https://www.anadolusaglik.org/blog/akciger-kanseri , Erişim Tarihi: 25.12.2020
Şekil 2 : https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/akciger-kanseri/ , Erişim Tarihi: 25.12.2020