Fibromiyalji Nedir?
Kas romatizması olarak da bilinen fibromiyalji; yumuşak dokularda ağrı ve hassasiyet, aşırı yorgunluk, halsizlik ve uyku bozukluğu şeklinde kendini gösteren romatizmal ağrı sendromudur [1]. Vücutta belli noktalarda yoğun hassasiyet olarak görülmekte olup hasta olan kişilerin yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Kadınlarda erkeklere oranla daha yaygın olarak görülse dahi her yaş grubundan kimseyi etkileyebilmektedir [1,2]. Fibromiyalji, yaşam kalitesinin olumsuz etkilendiği genellikle ise yaşam tarzının değiştirilmesi ile tedavi edilen hastalıktır [1].
Şekil 1. Fibromiyalji [3]
Fibromiyalji neden olur?
Fibromiyaljinin neden meydana geldiği henüz tam olarak bilinmemekle beraber yapılan son araştırmalara göre stres, travma ve enfeksiyon gibi tetikleyiciler ile kalıtsal özelliklere bağlı olduğu saptanmıştır. Fibromiyalji için atılan bir teoriye göre beyin bilinmeyen bir nedenden dolayı ağrı eşiğini düşürmekte ve daha önce acı vermeyen olaylar fazlasıyla acı verici hale gelebilmektedir. Bir başka teoriye göre ise merkezi sinir sistemine bağlı sinirlerin ağrı sinyallerine göre aşırı tepki vermesidir. Bu duruma merkezi sinir sisteminde kimyasal bir tutarsızlık ve ağrı duyarlılığının oluşumunu sağlayan arka kök gangliyonunda anormallikler neden olabilmektedir. Genellikle orta yaşta olan insanlarda görülürken çocuklar da da görülmeye başlanmıştır [4]. Kısacası fibromiyalji;
Genetik
Hormonal değişimler
Sinir sistemindeki değişimler
Travma
Enfeksiyon
Duygusal stres
Cerrahi operasyon geçirmek gibi durumlara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır [2].
Fibromiyalji Noktaları Nelerdir?
Fibromiyalji vücutta çeşitli noktalarda yaygın olarak görülmektedir. Bu noktalara bası uygulandığı zaman şiddetli ağrı oluşumu meydana gelmektedir. Bu nedenle hassas noktalar olarak bilinmektedir. Hassas noktalar, vücudun sağında 9 ve solunda 9 olmak üzere 18 tanedir. Hassas noktalar vücutta;
Ense
Üst göğüs
Kürek kemiğinin vücudun ortasına yakın kısmı
Üst dış kalça bölgesi
Boyun
Üst sırt bölgesi
Diz
Dirsek
Şekil 2. Hassas noktaların vücutta bulunduğu bölgeler [5]
Noktaların simetrik olarak vücutta bulunması hastalığa ait karakteristik bir özelliktir. Çeşitli semptomlara sahip olan fibromiyaljinin benzer semptomlara sahip hastalıklardan ayrılması için bu noktalara bası uygulanır. Eğer ağrı oluşumu gözlenirse fibromiyalji teşhisi konulur [2].
Fibromiyaljinin belirtileri nelerdir?
Bir kas hastalığı olan fibromiyalji sendromunun en büyük belirtisi yorgunluktur. Hasta tüm gün uyusa bile uyandığında hiç uyuyup, dinlenmemiş gibi hissetmektedir. Vücutta tutukluk, derin uykuya geçememe, uyuşma, karıncalanma ve kramplar, karında fazla gaz oluşumuna bağlı geğirme ihtiyacı, baş ağrısı, iştah problemleri, depresif bir ruh hali ve çabuk yorulma gibi temel belirtileri mevcuttur [3].
Fibromiyaljinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Romatizmal bir hastalık olan fibroniyaljinin tek bir standart tedavisi olmamakla birlikte çok yönlü bir program uygulanabilmektedir. Program dahilinde sadece ilaç tedavisi değil egzersiz, masaj ve fizik tedavi gibi fiziksel aktiviteyi gerektiren tedavi yöntemi uygulanmaktadır [3].
Fibromiyalji tedavisinde ağrılara bağlı olarak düşen yaşam kalitesini artırmak hedeflenmektedir. Bunun için ağrı kesiciler yaygın olarak kullanılmaktadır. Yine fibromiyalji ile oluşan depresif ruh haline bağlı depresyonu tedavi etmek için antidepresanlar kullanılabilmektedir. Antidepresanlar ile hastanın derin uykuya geçmesi sağlanarak uyku kalitesi arttırılabilmektedir. Bunun yanı sıra;
Yoga
Masaj
Akupunktur
Meditasyon
Termal su-kaplıca tedavisi
Ozon-oksijen tedavisi
gibi yöntemler ile de vücutta rahatlama sağlanabilmektedir.
KAYNAKÇA
[1] Fibromiyalji nedir? Belirtileri nelerdir?. 10 Aralık 2021 tarihinde “https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/fibromiyalji-nedir-belirtileri-nelerdir” adresinden erişildi.
[2] Fibromiyalji (Kas Romatizması) Nedir? Belirtileri Nelerdir? (2020). 10 Aralık 2021 tarihinde “https://www.florence.com.tr/fibromiyalji-nedir” adresinden erişildi.
[3] Yumuşak doku romatizması fibromiyalji. (2016). 10 Aralık 2021 tarihinde “https://www.medicana.com.tr/haber-detay/3032/yumusak-doku-romatizmasi-fibromiyalji” adresinden erişildi.
[4] Fibromiyalji. (2020). 10 Aralık 2021 tarihinde “https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/fibromiyalji/#tedavi-yontemleri” adresinden erişildi.
[5] Fibromiyalji Sendromu. 10 Aralık 2021 tarihinde “http://www.fizyobel.com/saglikli-yasam-rehberi/Fibromiyalji-Sendromu.asp” adresinden erişildi.