Gebeliğin ilk birkaç haftasında erkek ve dişi embriyolarının meme uçlarının gelişimi süreci aynı planı takip etmektedir. Bununla birlikte gebeliğin yaklaşık altı ila yedinci haftasında, Y kromozomundaki bir gen, sperm üreten, depolayan ve testosteron üreten organ olan testislerin gelişmesi için gereken değişiklikleri tetiklemektedir [1].
Birçok plasentalı memelide, Y kromozomu embriyonik gelişim sırasında erkek farklılaşmasını başlatmakta ve yönetmektedir. Bilindiği üzere Y kromozomuna sahip olmayan embriyolar ise (genel anlamda XX kastedilmektedir) dişi olarak gelişmektedir. Cinsiyet belirleyici SRY geni de Y kromozomu üzerinde yer almakta ve diğer cinsiyet düzenleyici genlerin (dişiliği baskılayıcı veya X kromozomunun yönettiği dişi farklılaşmasını durdurucu) çalışmasını uyarmaktadır [2].
Testisler oluştuktan sonra, erkek fetüs gebeliğin dokuzuncu haftasında testosteron üretmeye başlamakta ve cinsel organlardaki, beyindeki hücrelerin genetik aktivitesini değiştirmektedir. Fakat o zamana kadar meme oluşumu iki cinsiyet içinde tamamlanmaktadır [1].
Zaman çizelgesi olarak bakıldığında erkek ve dişi embriyolarda meme oluşumu cinsiyet belirlenmeden önce tamamlanmaktadır. O zaman aklımıza dişiler yavruları için süt üretebilirken erkekler neden üretemiyor ya da aslında üretebilirler mi sorusu gelmektedir.
Biyolojik olarak bakıldığında, erkekler bazen süt üretebilmektedir. Çoğu durumda, buna hormonal dengesizliklere neden olan tıbbi durumlar veya ilaçlar neden olabilmektedir. Yapılan çalışmalarda erkeklerin bu koşullarda ürettikleri sütün, emziren annelerinkine çok benzediği gözlemlenmiştir [3].
Hipofizdeki prolaktin salgısı normalde dopamin tarafından bastırılmaktadır. Dopaminin hipofizdeki etkilerini bloke eden veya beyindeki dopamin depolarını tüketen ilaçlar, hipofizin prolaktin salgılamasına neden olabilmektedir. Bu ilaçlara örnek olarak tipik bir antipsikotik ilaç olan klorpromazin (Thorazine) örnek verilebilmektedir [4].
Buradan da yola çıkarak prolaktin düzeyinin yükseltilmesi ve o seviyede tutulması her iki cinsiyette de süt üretimini tetiklemektedir.
Ayrıca hiç erkeklerin yavrularını süt ile beslediği bir tür var mı diye baktığımızda. Güneydoğu Asya da yaşayan meyve yarasalarının erkekleri yavrularını süt ile beslemektedir [5].
Tüm bunlar dikkate alındığında erkeklerin meme ucuna sahip olmalarının sebebi anne karnındaki gelişim esnasında olmaktadır ve tamamen işlevsel değildir. Her şey hormonların baskılanması ve aktif hale getirilmesi ile ilgilidir.
Kaynakça:
[1] Geggel, L. (2017, Haziran 17). Why Do Men Have Nipples? Livescience.Com.
[2] Bozdağ, B. (2016, October 2). Y Kromozomu Olmadan Nasıl Erkek Olunur? BilimFili. Erişim tarihi : Ağustos 14, 2022.
Erişim adresi: https://bilimfili.com/y-kromozomu-olmadan-nasil-erkek-olunur
[3] Moscova, M. (2019, September 19). Why do men have nipples? The Conversation. Erişim tarihi : Ağustos 14,2022.
Erişim adresi: https://theconversation.com/why-do-men-have-nipples-120893
[4] Hiperprolaktinemi. (n.d.). Stringfixer. Erişim tarihi: Ağustos 14, 2022.
Erişim adresi: https://stringfixer.com/tr/Hyperprolactinemia
[5] Dayak meyve yarasası. (n.d.). Stringfixer. Erişim tarihi: Ağustos 14, 2022.
Erişim adresi:https://stringfixer.com/tr/Dayak_fruit_bat
Comments